W związku z agresją Rosji na Ukrainę na szczeblu Unii Europejskiej 4 marca 2022 r. Rada UE podjęła decyzję o udzieleniu migrantom z Ukrainy tymczasowej ochrony zbiorowej na podstawie decyzji Rady Unii Europejskiej na podstawie art. Dyrektywa Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. w sprawie norm minimalnych, zapewnienia tymczasowej ochrony w przypadku masowego napływu uciekinierów oraz środki promujące równowagę wysiłków między państwami członkowskimi w zakresie przyjmowania takich osób i ich konsekwencji.
W tym zakresie obywatele Ukrainy uważani są za obywateli państw trzecich objętych Rozporządzeniem (WE) nr 1231/2010 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie rozszerzenia rozporządzenia (WE) nr 883/2004 i rozporządzenia ( KE) nr 1 z 2009 r. dla obywateli państw trzecich, którzy nie podlegają jeszcze tym przepisom wyłącznie na podstawie swojego obywatelstwa [1].
W dyrektywie 2001/55/WE czas trwania ochrony czasowej powinien początkowo wynosić jeden rok. Jeżeli ochrona nie zostanie zniesiona, zgodnie z art. 6 sek. 1l. b niniejszej dyrektywy okres ten jest automatycznie przedłużany o kolejne okresy sześciomiesięczne na okres nieprzekraczający jednego roku. Komisja będzie stale monitorować i analizować sytuację. Komisja może w dowolnym momencie wystąpić do Rady z wnioskiem o zakończenie ochrony tymczasowej, jeżeli sytuacja na Ukrainie pozwala na bezpieczny i stabilny powrót osób, którym udzielono ochrony tymczasowej, lub o przedłużenie ochrony tymczasowej do maksymalnie jednego roku .
Teraz wielu Ukraińców mieszka w różnych krajach Unii Europejskiej. Duzo Europejczycow już identyfikują Ukraińców jako swoich, jako część swojej przestrzeni. Wszystko zależy od kraju i konkretnych okoliczności. Czym Ukaińcy zaskakują Europejczyków? Absolutnie wszystkim. Dyrektorzy szkół, profesorowie wyższych uczelni, ministrowie edukacji podkreślają niezwykle wysoki poziom przygotowania naszej młodzieży. Wszyscy tak mówią. Wszyscy są zaskoczeni poziomem wykształcenia naszych kobiet. Europejczycy to doceniają. Trzeba zwrócić uwagę na to, że Europejczycy wspierają Ukraińców inaczej niż Syryjczyków i Afgańczyków.
Wprowadzenie tymczasowej ochrony jest również korzystne dla państw członkowskich, ponieważ prawa towarzyszące tymczasowej ochronie ograniczają konieczność natychmiastowego ubiegania się przez wysiedleńców o ochronę międzynarodową, a tym samym zmniejszają ryzyko przeciążenia ich systemów azylowych, ponieważ ograniczają one formalności do minimum ze względu na pilne sytuacje. Ponadto obywatele Ukrainy, jako osoby zwolnione z obowiązku wizowego, mają prawo do swobodnego przemieszczania się po terytorium Unii w ciągu 90 dni od wjazdu na terytorium Unii.
Daje im to możliwość wyboru państwa członkowskiego, w którym chcą skorzystać z prawa do tymczasowej ochrony i dołączenia do rodziny i przyjaciół w dużej sieci diaspory istniejącej obecnie w całej Unii. W praktyce przyczynia się to do równego podziału wysiłków między państwa członkowskie, a tym samym zmniejsza presję na krajowe systemy przyjęć. Po wydaniu przez państwo członkowskie dokumentu pobytowego zgodnie z dyrektywą 2001/55/WE osoba korzystająca z ochrony czasowej ma prawo podróżować po terytorium Unii przez 90 dni w okresie 180 dni. Państwo członkowskie może w dowolnym momencie udzielić zezwolenia na pobyt osobom korzystającym z tymczasowej ochrony na mocy niniejszej decyzji[2].
Są też mile zaskoczeni faktem, że o ile uchodźcy z krajów afroazjatyckich głównie starają się o status uchodźcy i pomoc społeczną, o tyle Ukraińcy w większości nie przyjmują statusu uchodźcy. Cieszą się statusem ochrony czasowej, co daje im możliwość pracy, przemieszczania się z miejsca na miejsce, czyli większej swobody. Ale nie «siedzą na karku» w sferze społecznej państwa, do którego przybyli. Unia Europejska nie identyfikuje Ukraińców jako stuprocentowych Europejczyków, ale odróżnia ich od większości uchodźców, którzy do nich trafiają.
Podsumowując, chciałbym zwrócić uwagę na roztropność prawodawstwa unijnego i polskiego w zakresie dalekowzrocznego podejmowania decyzji. Wiele lat wcześniej udało im się uchwalić takie prawa, które poprawione w marcu tego roku sprawiły, że wszyscy uciekający przed wojną odczuli prawdziwe „ciepłe ramię” i realne wsparcie ze strony zaprzyjaźnionych krajów we wszystkich kwestiach społecznych i humanitarnych. Niestety wojna nadal trwa. I aż do końca…
Opierając się na wspomnianych ustawach i dyrektywach, obywatele Ukrainy, którzy znaleźli się w tak trudnej sytuacji, czują się pełnoprawnymi członkami społeczności tych krajów, które udzieliły im pomocy… A „pieczęć” uczestników z krajów trzecich praktycznie nie jest w ich przpuadku odczuwalna, ponieważ Ukraińcy w większości zachowują się zupełnie inaczej niż ludzie z tych krajów trzecich, którym zależy tylko na korzyściach. Sugeruje to, że Ukraińcy to pracowity, wysoko rozwinięty naród, który w pewnych sprawach i dziedzinach życia może wręcz nadawać ton i być wzorem do naśladowania. A jeśli wcześniej, przyjeżdżając do Polski, podziwiano jedność Polaków, teraz możemy z dumą powiedzieć, że wojna na Ukrainie zjednoczyła naród ukraiński, niezależnie od tego, w jakiej części planety żyją Ukraińcy, bez względu na to, jaka „krew” jest zmieszana w człowieku.
Literatura:
1. Regulation (EU) No 1231/2010 of the European Parliament and of the Council of 24 November 2010 extending Regulation (EC) No 883/2004 and Regulation (EC) No 987/2009 to third-country nationals who are not yet covered by these by virtue of nationality only / OJ L 344, 29.12.2010, p. 1-3 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV) / Special edition in Croatian: Chapter 05 Volume 002 P. 261 – 263 / Document 32010R1231;
2. Directive 2001/55/EC on rules for granting temporary protection in the event of a massinflux of displaced persons and measures to promote a balance of efforts between EU Member States / Author: Publications Office of the European Union Responsible entity(ies): Directorate-General for Migration and Home Affairs /https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/LSU/?uri=celex:32001L0055#PP1Contents.
|