NADZÓR PAŃSTWOWEJ KOMISJI PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH I RYNKU KAPITAŁOWEGO NAD UKRAINSKIM RYNKIEM KAPITALOWYM
07.12.2008 15:04
Автор: Borovska N. V., Stotska N. Y., fakultet prawny TNEU
[Фінансове право. Банківське право]
Stworzenie przejrzystego - narodowego rynku kapitałowego jest jednym z priorytetów państwowej polityki Ukrainy. Sprawnie funkcjonujący rynek papierów wartościowych znacznie wpływa na wzrost ekonomiczny wielu krajów oraz wzrost standardów życia ich obywateli. Dla osiągnięcia wyżej wymienionych celów każdy kraj, w którym istnieje rynek papierów wartościowych, stwarza system jego regulacji. Ukraina nie jest wyjątkiem od tej reguły.
Celem jest badanie stosowania pełnomocnictw Państwowej Komisji Papierów Wartościowych i Rynku Kapitałowego (PKPWRF) w zakresie nadzoru na rynku kapitalowym i opracowania ciągu rekomendacji, skierowanych na doskonalenie istniejącego systemu państwowej regulacji rynku papierów wartościowych Ukrainy.
Badaniami naukowymi w danym kierunku zajmują się jak fachowcy w branży gospodarki, tak i prawa : W. Averjanow, I. Andrijko, I. Andruszczenko, O. Bielikow, T. Zabuczynska, O. Kornijczuk, O. Mozgowuj, O. Onufrienko ta in.
Wśród głównych zadań PKPWRF określono takie jak, ochrona praw inwestorów przez wykonywanie czynności w celu zapobiegania zakłóceń ustawodawstwa na rynku papierów wartościowych, nakładanie sankcji za naruszenia ustawy w ramach przekraczania swoich uprawnień, pomoc w rozwoju rynku papierów wartościowych [1; ar.7].
PKPWRF nakłada dość szerokie uprawnieniami. Centralny aparat oraz organy terytorialne PKPWRF będą realizowały jej prawa: zwracając się do sądu z powództwami (oświadczeniami) w związku ze stwierdzeniem naruszenia ustawy o papierach wartościowych; przeprowadzając samodzielnie lub wraz z innymi odpowiednimi organami kontroli i rewizji finansowo-gospodarczej działalności emitentów i osób, które prowadzą zawodową działalność na rynku papierów wartościowych, giełd kapitałowych oraz organizacji samorządowych; nadsyłając emitentom i osobom, które pełnią zawodowo działalność na rynku papierów wartościowych, giełdom kapitałowym oraz organizacjom samorządowym obowiązkowe do wykonania rozporządzenia o usunięciu nieprawidłowości w wykonywaniu ustawy o papierach wartościowych oraz żądać okazania potrzebnych dokumentów odpowiednio do czynnego ustawodawstwa; wyznaczając przedstawicieli do pełnienia kontroli rejestrów akcjonariuszy uczestniczących w walnych zgromaczeniach akcjonariuszy spółek akcyjnych; nadsyłając do organów ochrony porządku prawnego materiały dowodzące o faktach łamania prawa, za które przewidziano odpowiedzialność administracyjną oraz karną, jeśli do uprawnień PKPWRF nie należy nałożenie administracyjnych sankcji za takie łamanie prawa [3; ar.5].
Odpowiednio do wyżej określonych uprawnień PKPWRF w ustalonym przez nią trybie wydaje licencje na rodzaje działalności na rynku papierów wartościowych polegających na: działalność Domów Maklerskich, wykonywanie zawodu maklera, underwriting, działalność w zakresie zarządzania papierami wartościowymi, działalność w zakresie zarządzania aktywami, działalność w zakresie zarządzania hipotekami, działalność depozytariuszy przechowujących papiery wartościowe ta in [2; ar.16].
PKPWRF wraz z jej terytorialnymi oddziałami w przypadku stwierdzenia naruszeń warunków, określonych w pozwoleniu na pełnienie działalności w zakresie emisji i obiegu papierów wartościowych, oraz regulaminu giełdy kapitałowej, mogą zastosowywać poniższe sankcje: udzielenie upomnienia; zawieszenie na okres jednego roku handel papierami wartościowymi; zawieszenie na określony czas możliwość zawierania umów dotyczących handlu papierami wartościowymi; prowadzenie działalności według emisji i obiegu papierów wartościowych w razie ponownego stosowania sankcji. PKPWRF może zawiesić działalność giełdy kapitałowej w przypadku zakłócenia nią działalności służbowej.
Ustawа "O państwowej regulacji rynku papierów wartościowych w Ukrainie" przewiduje odpowiedzialność osób prawnych za łamanie prawa na rynku papierów wartościowych. Tak, PKPWRF nakłada na osoby prawne kary za wypuszczanie do obiegu niezarejestrowanych papierów wartościowych, za działalność na rynku papierów wartościowych bez licencji, za nieogłaszanie, nieaktualne ogłoszenie albo ogłoszenie nieprawdziwych informacji, za niewykonywanie albo nieaktualne wykonywanie zaleceń, decyzji o usunięciu nieprawidłowości w obrocie papierami wartościowymi [1; 11]. Stosowanie tej kary jest możliwe w razie zakłócenia praw akcjonariuszy w spółce akcyjnej, które są przewidziane w ustawie i statucie, jeśli spółka nie wykonuje zaleceń i decyzji o usunięciu zakłóceń praw akcjonariuszy. Kary egzekwowane są w trybie sądowym, ich rozmiar może być pewnego rodzaju "bodźcem" dla uczestników rynku papierów wartościowych do przestrzegania uzasadnionego zasad rynkowych i nie naruszania praw innych uczestników. Kolejnym czynnikiem, który świadczy na korzyść PKPWRF co do jej uprawnień, służących ochronie naruszonych praw uczestników rynku papierów wartościowych, jest odpowiedzialność funkcjonariuszy, innych (subiektów-uczestników) rynku za administracyjne łamanie prawa.
Głównym organem państwowym, który spełnia kontrolę nad sprawnym wykonywaniem wymogów ustawowych przez uczestników rynku papierów wartościowych i spełnia obronę ich praw jest Państwowa komisja papierów wartościowych i rynku kapitałowego. O ile organy prokuratury, które spełniają wyższy nadzór nad prawidłowym wykonywaniem ustawy, mają prawo zwracać się do sądu z powództwami tylko w interesie państwa, to organy PKPWRF mogą zwracać się do sądu gospodarczego z powództwami (skargami) w związku z zakłóceniem norm ustawy o papierach wartościowych w celu obrony praw uczestników rynku papierów wartościowych bez względu na to, kim jest ten uczestnik — państwem, osobą prawną czy osobą fizyczną. (Jednak przez to, że PKPWRF jest nie zwolniona od spłaty państwowego cła, w warunkach deficytu jej finansowania budżetem, ona faktyczno nie powinnam możliwości skorystać się tym prawem. Czyli chęć obronić prawa jest, jednak możliwości dla jego realizacji praktycznie nie ma. Dla obrony praw uczestników rynku papierów wartościowych PKPWRF korzysta z bardzo wąskiego zakresu praw: i dotychczas organy PKPWRF zmuszone zwracać się za pomocą do organów prokuratury po to, żeby zmusić spółki akcyjne zarejestrować wypuszczania akcji albo wysłać zażądane przez PKPWRF materiały, potrzebne dla rozpatrzenia skargi, albo ustalania możliwego faktu łamania prawa, ponieważ właściwie PKPWFR takich uprawnień nie ma. Niski poziom płac w parze z wymogami pracowników stosunku do pracowników PKPWRF utrudniają zatrudnianie wysoko wykwalifikowanych specjalistów, zdolnych prowadzić kontrolę nad sprawnym wykonywaniem praw wszystkich uczestników rynku papierów wartościowych [5; 71].
Zatem, z wyżej wspomnianego można wywnioskować, że skutecznym instrumentem państwowej kontroli za dotrzymaniem wymagań ustawodawstwa na rynku kapitałowym może być przeprowadzenie przez PKPWRF sprawdzań działalności zawodowych uczestników tego rynku, emitentów, funduszy inwestycyjnych, i innych subiektów rynku.
Analiza wyników kontrolno-rewizyjnej działalności Komisji za ostatnie lata świadczy o tym, że zarazem z rozwojem ukraińskiego rynku kapitałowego, zwiększeniem liczby spółek na giełdzie i zawodowych uczestników rośnie ilość nadużyć ustawy o papierach wartościowych.
Właśnie kontrola, która jest elementem struktury państwowej regulacji rynku papierów wartościowych, sprzyja wyraźnemu funkcjonowaniu mechanizmu ujawnienia zakłóceń ustawodawstwa o tych papierach.
Doskonalenie działalności PKPWRF przy spełnieniu nadzoru na rynku kapitalowym Ukrainy upatrujemy w spełnieniu następnych przedsięwzięci:
- opracowania i zaprowadzania mechanizmów współdziałania między PKPWRF, Bankiem Narodowym Ukrainy, Antymonopolowym komitetem Ukrainy, Fundacją państwowego majątku Ukrainy, Państwową inspekcją podatkową i narządami ochrony porządku prawny dla zapobiegania zakłócenia praw inwestorów;
- harmonizacja czynnego ustawodawstwa z ogólnie przyjętymi europejskimi standardami w sferze nadzoru na rynku papierów wartościowych;
- zwolnienie PKPWRF od państwowego cła przy przedstawieniu sądowego powództwa podczas obrony praw uczestników rynku papierów wartościowych.
Literatura:
1. O państwowej regulacji rynku papierów wartościowych: Ustawa od 30 października 1996 r. 448/96-RN ze zmianami i uzupełnieniami//www.rada.gov.ua;
2. О papierach wartościowych i rynku kapitałowym :Ustawa od 23 lutego 2006 r // Listy Rady Najwyższej. - 2006. – № 31. - S.268.
3. Położenie o Państwowej komisji papierów wartościowych i rynku kapitałowego: Dekret Prezydenta Ukrainy od 25 września 2002 r. № 861/2002 z zmianami i uzupełneniami //www.rada.gov.ua;
4. O umacnianiu Reguł planu przedsięwzięci realizacji Głównych kierunków rozwoju rynku kapitałowego Ukrainy na 2006-2010 lat: Rozporządzenie Gabinetu Ministrów Ukrainy od 7 marca 2006 r. № 131.//www.rada.gov.ua;
5. Zabuczynska T. Pełnomocnictwo Państwowej komisji do papierów wartościowych i rynku kapitałowego w zakresie obrony praw uczestników rynku papierów wartościowych Ukrainy // Biuletyn Ministerstwa systemu prawnego Ukrainy. – 2007. – № 11. – S. 69-76;
6. Państwowa komisja do papierów wartościowych i rynku kapitałowego Ukrainy Funduszowy rynek Ukrainy – 2007 // Ukraińskie inwestycyjne pismo. – 2007. – № 2. – S. 42-47.
e-mail: natastotska@mail.ru
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License
Знайшли помилку? Виділіть помилковий текст і натисніть Ctrl + Enter
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License
Знайшли помилку? Виділіть помилковий текст і натисніть Ctrl + Enter
